Qalxanvari vəzi boynun ön hissəsində yerləşən endokrin orqandır və ifraz etdiyi hormonlarla bədənimizdəki maddələr mübadiləsini tənzimləyir. Qalxanabənzər vəz xəstəlikləri sadə guatrdan tutmuş həyati təhlükəsi olan tiroid xərçənginə qədərdir. Ən çox görülən xəstəliklər tiroid hormonlarının istehsalında pozuntulardır. Qalxanabənzər vəzin hormonları həddindən artıq miqdarda ifraz olunduqda hipertiroidizm, qeyri-kafi miqdarda ifraz olunduqda isə hipotiroidizm əmələ gəlir. Qalxanabənzər vəzinin iltihabına tiroidit deyilir. Qalxanabənzər vəz normadan böyükdürsə, buna guatr deyilir. Zobda qalxanabənzər vəz böyüyür, lakin onun funksiyaları pozulmaya bilər.
Hipertireoz (toksik zob): Qalxanabənzər vəz hormonunun həddindən artıq ifraz olunması vəziyyətidir.
Buna görə; 1-İştahanın artmasına baxmayaraq arıqlamaq 2-Əsəb, tələskənlik, asan yorğunluq 3-Tərləmə, istiyə dözümsüzlük 4-Ürək döyüntüsü, yüksək təzyiq 5-İshal və ya tez-tez defekasiya 6-Ağız quruluğu, çox su içmək, tez-tez sidiyə getmə gecə 7-Əzələ zəifliyi, əllərdə titrəmə 8-Baxışlarda təəccüb və ya qorxu ifadəsi. Göz qapağının yuxarıya doğru uzanması və göz qapağının şişməsi. Göz bəbəklərinin qabağa görünməsi 9-Zob, yəni qalxanabənzər vəzin böyüməsi müşahidə edilir.
Hipotireoz: Qalxanabənzər vəz hormonunun kifayət qədər ifraz olunmaması vəziyyətidir.
Buna görə də; 1-Zəiflik, tez yorulmaq, hərəkətlərin yavaşlaması 2-Ürək döyüntülərinin yavaşlaması 3-Yuxuya meylin artması 4-Soyuqlara dözümsüzlük 5-Səsin dərinləşməsi, yavaş və alçaq səslə danışması 6-Dərinin qalınlaşması, quruluğu, saç tökülməsi, qaşların kənarlarından tökülməsi 7-Qəbizlik 8 -Tərləmənin olmaması 9-Üzdə və göz qapaqlarında şişkinlik 10-Zob, yəni qalxanabənzər vəzin böyüməsi müşahidə edilir.
Tiroidit: Bu qalxanabənzər vəzinin iltihabı vəziyyətidir.
Buna görə də;
Qalxanabənzər vəzdə ağrı, istilik, qızartı
/> Boyun hərəkətlərində ağrı və məhdudiyyət
Kəskin, ağrılı böyümə qalxanabənzər vəz
Udmaqda çətinlik
Bu simptomlar qrip, göy öskürək və ya qızılca kimi virus infeksiyasından qısa müddət sonra baş verə bilər və ya naməlum səbəbdən baş verə bilər.
br /> Zob: Əsasən qalxanabənzər vəzinin böyüməsindən başqa heç bir əlamət və ya əlamət yoxdur. Böyümə ilə əlaqədar olaraq ətrafdakı toxumalarda təzyiq əlamətləri meydana gələ bilər. Nəfəs darlığı və udma çətinliyi yarana bilər. Ən bariz səbəb ümumiyyətlə Regional yod çatışmazlığıdır.
Yuxarıda qeyd olunan hallarda və ya qalxanabənzər vəzinin gözlənilmədən böyüməsi zamanı qalxanabənzər vəzin xərçəngi nəzərə alınmalı, şübhəli hallarda isə ən qısa müddətdə həkimə müraciət edilməlidir.
> Qalxanabənzər vəz xəstəliklərinin diaqnostikasında:
Qalxanabənzər vəzinin funksiyalarını ölçən testlər, Lazım olduqda ultrasəs, sintiqrafiya və incə iynə biopsiyası xaricində bir çox başqa testlər də var.
MÜALİCƏSİ
Hipertiroidizmdə həddindən artıq ifrazat tiroid hormonları basdırılmağa çalışılır. Buna görə də ilk növbədə antitiroid dərmanlar istifadə edilməlidir. Ancaq 12-18 aydan sonra antitiroid dərmanlar dayandırıldıqda aktivləşməsi davam edən xəstələrə və tiroid bezi əvvəldən böyük olanlara cərrahi müalicə tətbiq edilir. Müalicə istəməyən və ya cərrahi müdaxilə riski yüksək olan xəstələrdə radioaktiv yod müalicəsi tətbiq oluna bilər.Göz simptomlarının effektiv müalicəsi yoxdur.Hipotiroidizm: Orqanizmdə qeyri-kafi olan tiroid hormonları xaricdən verilməlidir. xəstə. Müalicə ömür boyu davam etdirilir
Tiroidit: Bakterial infeksiyalara bağlı inkişaf edən hallarda müvafiq antibiotiklər verilir. Cərrahi drenaj aparılır. Haşimoto tiroiditi zamanı prednizolon və/yaxud tiroid hormonları verilir.
Zob: Xəstəliyin geniş yayıldığı yerlərdə uşaq və gənclərin qida rasionuna yod əlavə etmək (yodlaşdırılmış duzdan istifadə etməklə) zob xəstəliyinin inkişafının qarşısını alır. Diffuz və yumşaq zoblarda tiroid hormonunun xaricdən qəbulu ilə zob əhəmiyyətli dərəcədə kiçilir. Zob sıxılma əlamətlərinə səbəb olarsa və ya klinik və laborator müayinələr qalxanabənzər vəzin xərçəngindən şübhələnirsə, müalicə əməliyyatdır.
oxumaq: 0
