Bu günə qədər aparılan elmi araşdırmalara görə, dünyada ən çox insan itkisinə səbəb olan sağlamlıq problemi ürək-damar problemlərindən qaynaqlanır. Gündəlik həyat vərdişlərində səhv və balanssız qidalanma, oturaq həyat tərzi və siqaret kimi faktorların üstünlük təşkil etməsi ürəklə əlaqəli xəstəliklərin tezliyini və şiddətini artırıb. Bu istiqamətdə klinikada ən çox rast gəlinən ürək-damar problemləri ümumiyyətlə koronar arteriya xəstəliyi adlanır.
Koronar Arteriya Xəstəliyi nədir?
Ürək qan dövranını təmin edən orqandır. fizioloji funksiyası baxımından bütün bədənə dəstək. . Bu baxımdan nəbz və rahatlama dövrlərində qanın öz toxumaları da daxil olmaqla bütün toxumalara çataraq damarlara kifayət qədər miqdarda və təzyiqdə çatmasını təmin edir. Ürəyin bədənin əsas arteriyası olan aortaya qanı vurması zamanı ürəyin sağ və solunda yerləşən tac arteriyalar öz ürək əzələsinə və digər toxumalara qan dövranını təmin etmək üçün yüklənir. ürək əzələ toxumasının qan dövranının pozulması səbəbindən öz funksiyasını yerinə yetirə bilmədiyi və toxuma zədələndiyi bir vəziyyət. Bu baxımdan, ürək dövranında çatışmazlıq dərəcəsindən asılı olaraq, müxtəlif şiddət və klinik təzahürlər baş verə bilər. Bütün bu xəstəlik cədvəllərinin ümumi adı koronar arteriya xəstəliyidir.
Bu izaha uyğun olaraq, koronar arteriya xəstəliyi çərçivəsində qiymətləndirilən klinik mənzərələri aşağıdakı kimi ümumiləşdirmək olar:
- Sabit angina pektoris; Ürək mənşəli (ürək) sinə ağrısının inkişafında meydana gələn klinik mənzərəyə verilən ümumi addır. stabil angina pektorisi; Ürəkdən yaranan kliniki simptomlar qısa müddətli, 5 dəqiqədən çox olmayan, istirahətlə qısa müddətdə geriləyir və dərmanlarla idarə oluna bilir.Qeyri-sabit angina pektorisi daha şiddətli döş qəfəsində ağrı kimi əlamətlər olduqda qeyd edilir və nə zaman istirahət və ya dərman vasitəsi ilə simptomları idarə etmək çətinləşir.
- Miokard infarktı: Anjina tipli döş qəfəsində ağrı əlamətləri 30 dəqiqədən çox davam etdikdə və ürək toxumalarında qan dövranı çatışmazlığı nəticəsində toxuma zədələnməsi inkişaf etdikdə miokard infarktı deyilir. miokard; ürək əzələ toxumasına verilən ad isə; İnfarkt, qan dövranı ilə təmin edilən oksigen dəstəyinin çatışmazlığı səbəbindən toxumadakı hüceyrələrin ölümü adlanır. Bu mənada ürək əzələsi hüceyrələri qan dövranının qeyri-kafi olması səbəbindən ölməyə başlayır. Xalq arasında “infarkt” kimi tanınan klinik mənzərə ürək toxumasının zədələnməsi nəticəsində stenokardiya kimi müşahidə oluna bilər, ya da miokard infarktı kimi baş verə bilər.
- Qəfil ürək ölümü: Çatışmazlığı ilə işə salınan müxtəlif mexanizmlər nəticəsində ürək funksiyalarının tamamilə dayanması nəticəsində ürək toxumalarının ölümü ilə nəticələnən vəziyyətə deyilir.
Koronar Arteriya Xəstəliyinə Səbəb Olur?
Qidalanma, hərəkətsizlik (Oturaq) həyat tərzi keçirən xəstələrdə və yüksək xolesterin kimi faktorlarda koronar damarların divarının zədələnməsi inkişaf etməyə başlayır. Koronar damarların daxili hissəsində bu yeni şəraitin təsiri ilə xalq arasında ateroskleroz kimi tanınan aterosklerotik lövhələr adlanan formasiyalar inkişaf edir. Lövhələr zamanla damarlara daxil olur və qan dövranını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırır. Bu, damarın tam tıxanması ilə nəticələnə bilən laxtalanma tıxanmasına gətirib çıxarır. Buna görə, aterosklerotik lövhəyə səbəb olan proses angina pektoris kimi nisbətən idarə edilə bilən bir klinika ilə nəticələnərkən; Lövhənin qopması ilə başlayan və laxtalanma ilə davam edən proses miokard infarktı ilə həyati təhlükəsi olan koronar arteriya xəstəliyinə səbəb ola bilər.
Bu baxımdan koronar damarlarda aterosklerotik lövhənin inkişafına təkan verən aşağıdakı amillər risk hesab olunur. Koronar arteriya xəstəliyi üçün amillər: >Yüksək qan təzyiqi (hipertoniya): Qan təzyiqi� İncinin normadan yüksək olduğu hallarda, tac damar divarına daha çox təzyiq tətbiq olunduğu üçün damar divarı zədələnə bilər >
Koronar Arteriya Xəstəliyinin Simptomları Hansılardır?
Ürək toxumalarında qan dövranı çatışmazlığının inkişafı ilə ürək koronar arteriya xəstəliklərinə daha çox meylli olur.Müxtəlif simptomlar (ürək) baş verə bilər. Bu kontekstdə koronar arteriya xəstəliklərinin gedişində aşağıdakı simptomlar görünə bilər:
- Sinə nahiyəsində sıxılma; Çənə, boyun, mədə, sol çiyin və ya sol qola yayıla bilən, istirahətdə yüngülləşən və fəaliyyətlə artan ürək ağrısı
- Ürək döyüntüsü
- Nəfəs almaqda çətinlik
- Ürəkbulanma-qusma
- Şaşqınlıq, zəiflik – yorğunluq və ölüm qorxusu
- Tərləmə
- Huşunu itirmə (senkop)
Koronar Arteriya Xəstəliyi necə müalicə olunur?
Koronar arteriya xəstəliyindən şübhələnən xəstədə ilk növbədə mütəxəssis həkim Xəstəliyin diaqnozu IM tərəfindən qiymətləndirmə ilə qoyulmalıdır. Bununla əlaqədar olaraq, həkim xəstəliyin tarixini ətraflı şəkildə soruşur və ətraflı fiziki müayinə apararaq xəstəliyin əlamətlərini aşkar edir.
Ürəyin elektrik fəaliyyətinin ölçüldüyü elektrokardioqrafiya (EKQ) və ürəyin elektrik fəaliyyətinin ölçüldüyü exokardioqrafiya (ECHO) kimi üsullar koronar arteriya xəstəliklərində geniş istifadə olunur. Angina pektoris kimi klinik təzahürləri aşkar etmək üçün fiziki fəaliyyət zamanı EKQ qeydinə əsaslanan stress testi adlanan xüsusi testlər tələb oluna bilər.Böhran hücumlarının inkişafının qarşısını almaq üçün. Bu çərçivədə təcili vəziyyətdə xəstələrə angioqrafiya kimi müdaxilə müalicə üsullarının tətbiqi tələb oluna bilər.
Angioqrafiya müxtəlif rəngləyici maddələrin istifadəsi ilə bədənin damar strukturlarına daxil olaraq ürək damarlarının quruluşunu müşahidə etmək və stent kimi üsullarla qan dövranı çatışmazlığına səbəb olan faktorları aradan qaldırmaqdır. Daha ağır hallarda, by-pass əməliyyatı kimi cərrahi üsullar tələb oluna bilər. Dərman terapiyasına əlavə olaraq tez-tez müxtəlif həyat tərzi dəyişiklikləri tövsiyə olunur. Bu kontekstdə aşağıdakı tədbirlər xəstələrin sağlamlığının qorunması və yaxşılaşdırılması baxımından çox faydalıdır:
- Siqaret və spirt istehlakını dayandırmaq,
- Nizamlı idman etmək,
- Adekvat və balanslaşdırılmış qidalanma vərdişlərinə nail olmaq ,
- Bədən xüsusiyyətlərinə uyğun ideal çəkiyə çatmaq.
oxumaq: 0
