Sizcə, məktəbəqədər uşaq ildə neçə dəfə döyülür? Ayda bir dəfə? Həftədə bir dəfə? Cavabı eşitməyə hazırsınız? Məktəbəqədər uşaq ildə 150 dəfə döyülür. Yəni orta hesabla hər 2,4 gündə bir. Buna inana bilərsən mi? Təəccüblənirsən, elə deyilmi? Ancaq bu rəqəmləri bizdən ən azı iki rəqəm uzaqda olan dostlarımız və ya özümüz yaradırıq. Bir çox valideynlər “döymək cənnətdir” məsəli ilə övladlarını döyərək tərbiyə etməyə çalışırlar. Çünki bildikləri yeganə yoldur. Yetərincə ünsiyyət bacarıqları olmadığı üçün münaqişənin həllinin yolunun döyməkdən keçdiyini düşünürlər. Təsəvvür edin ki, dili bilmədiyiniz bir ölkədəsiniz. Çox yorucu bir günün ardından çox aclıq hiss edirsən və restorana girirsən. Cibinizdə çoxlu pulunuz var, amma hamısı türk lirəsindədir. Ləzzətli görünən bir neçə menyunu nimçənizə qoyub kassirə gələndə onlara nə qədər pul verməli olduğunuz bildirilir. O dili bilmədiyiniz üçün cibinizdən pulu çıxarıb kassanın qabağına qoyursunuz ki, ödəyəcək qədər aparsın. Bununla belə, kassir sizə əl işarələri ilə “yox, ola bilməz” mesajları verir. Çox ac olduğunuz üçün əsəbiləşirsiniz və başqa ünsiyyət diliniz olmadığından kişiyə sərt şəkildə baxmaqda israr etməyə başlayırsınız. Lakin o, sizin dilinizi başa düşmədiyi üçün bir müddət sonra döyüşməyə başlayırsınız. Və nəticədə qapının qarşısında döyüldüyünü görürsən. Pulunuzu olduğunuz ölkənin valyutasına çevirməyincə, alış-veriş etmək və ya istədiyiniz əşyalara sahib olmaq mümkün olmadığını anlayırsınız və uzaqlaşırsınız. Etdiyiniz ilk şey eyni dildə danışa biləcəyiniz bir tərcüməçi tapmaqdır. Bu, gündəlik həyatımızda da belədir. Problemli vəziyyəti həll etmək üçün ilk növbədə eyni dilə və eyni ünsiyyət bacarıqlarına malik olmalıyıq. Yetərincə ünsiyyət bacarığı olmayan insanlar övladlarına və həyat yoldaşlarına qarşı zorakılığa əl atırlar. Çünki başqa yol bilmirlər. Uşaqların bir dili yoxdur, onların inkişaf dövrlərinə aid çoxlu dillər var. Hər hansı problemli vəziyyətlə qarşılaşdığınız zaman əvvəlcə eyni göz səviyyəsinə gəlməli və göz təması qurmalısınız. Bu ünsiyyətdə mesajın qarşı tərəfə daha əvvəl çatdırılmasını təmin edir. Davranışınızı qəbul edin Bunun məqbul olub-olmadığını obyektiv şəkildə nəzərdən keçirməlisiniz. Onun bu şəkildə davrandığı zaman hisslərinizi ona bildirmək üçün "mən" dilini istifadə etməlisiniz. Taym-aut metodunu tətbiq edə bilərsiniz.Davranış baş verdikdə onu 15 dəqiqə öz otağında tək buraxa bilərsiniz ki, o bu davranışı düşünə bilsin. Döyməklə nizam-intizamın heç bir faydası yoxdur. Əksinə, döymək uşağın daha çox hirslənməsinə və özünə qəzəblənməsinə səbəb olur. Döyməklə uşağın o an istəmədiyiniz davranışlarına son qoya bilərsiniz, lakin bu, onun bütün davranışlarına mane olan və həm də intellektinə mənfi təsir göstərən bir sui-istifadə növüdür. Döyülən uşaq problemlərin bu yolla həll olunacağına inanır və sonrakı illərdə zorakılıq, təcavüz, zorakılıq kimi davranışlar sərgiləyir. Davamlı döyülən uşaqda bir müddət sonra bu davranışı yerinə yetirməkdən narahatlıq yarana və sosial mühitlərdə antisosyal şəxsiyyət xüsusiyyətləri göstərə bilər. Döyülmüş uşaq öz ailəsinə emosional bağlılıq zədəsi yaşayır. İnsanlarla münasibətlərində ünsiyyət pozğunluqları və etibar problemləri var. Döyülmüş uşaq özünü ifadə edə bilmir və problemlərini danışmaqdansa, zorakılıqla həll etmək ehtimalı daha yüksəkdir.
oxumaq: 0
