Əlbəttə, ən böyük arzumuz ailə üzvlərinin sağlam və xoşbəxt olmasıdır. İlk növbədə ailə daxilində yaxşı komanda olmaq lazımdır. Təbii ki, evdə valideynlərlə böyüklər arasında olan ünsiyyət və münasibətlər, əgər varsa, övladımıza da öz əksini tapır. Uşaq tək deyil. Ailə bir sistemdirsə, o da sistemin bir hissəsidir. Və o da bir fərddir. Əvvəllər demişdik ki, özümüzdən başlamalıyıq. Öz daxili dinamiklərimizi tarazlığa gətirsək və uşaqlarımızla ünsiyyətimizdə və münasibətlərimizdə bu tarazlığı hər zaman yaxşı tənzimləyə bilsək, düşünürəm ki, işin böyük hissəsini yerinə yetirmiş olarıq.
İş həyatı bizi insana bəxş edir. Bizi çox yormuşuq və keyfiyyətli vaxt ayıra bilmərik. Bir gün müştərilərimizdən biri gəlib dedi ki, “işdən çıxanda demək olar ki, bütün vaxtımı uşağımla keçirirəm, amma onu xoşbəxt edə bilmirəm”. “Nə etdiyinizi deyə bilərsinizmi?” deyəndə, ortaya aşağıdakı şəkil çıxdı. “Sevdiyim bir filmə baxırdım. O da oyuncaqları ilə oynayırdı. Əslində buna da vaxt ayırdım. Bütün gecəni onun oyuncaqları ilə oynayırdıq. Mən də vaxtaşırı telefonla danışırdım, amma həmişə suallarını cavablandırırdım.
Ona dedim; Axşamlar övladınızla 15-20 keyfiyyətli dəqiqə keçirməyiniz kifayətdir. Keyfiyyətli vaxtı necə keçirmək olar. Aktiv dinləyici kimi dinləsəniz, göz təması quraraq, dinlədiyinizi göstərərək və rəy bildirsəniz, həm uşaq daha xoşbəxt olacaq, həm də daha keyfiyyətli vaxt keçirəcəksiniz.
2-2,5 yaşa qədər onların istək və ehtiyaclarını ödəmək lazımdır. Bir müddət sonra istək və ehtiyaclarınızı qaydaya salmaq lazımdır. Məhdudiyyətlər təyin etmək lazımdır. Yox deyə bilməmək narazılığa səbəb olur. Uşaqları böyütməyə müraciət edirik. Uşağı böyütmək ilk növbədə ona sevgi və güvən verməklə başlayır.
Uşağı necə xoşbəxt edə bilərik?Bu cavab onun ehtiyac və istəklərini qarşılamaqdan başqa bir perspektiv tələb edir. Uşağı necə bədbəxt edəcəyimizi biliriksə, ilk növbədə belə davranışlardan uzaq durmalıyıq. Çünki bu yaşda əkdiyimizi gələcəkdə biçəcəyik. Nə əkdiyimizi biçəcəyik. Özünü ifadə edə bilməyən, özünə inamı və özünəinamı aşağı olan uşaq istəyiriksə, onu daim tənqid etməliyik və hər zaman onun etdiklərinə qarışıb, sən uşaqsan, bunu edə bilməzsən deməməliyik.
Uşağın yuxu vaxtı, televizora baxma vaxtı, sosiallaşma vaxtı və s. kimi planları varsa. Qaydalar əvvəlcədən müəyyən olunduğu üçün uşaq onlara etiraz etməyəcək və gün ərzində öz bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirmiş olacaq.
Oyun oynayarkən həmişə qalib gəlməsi belə bir vəziyyətdir. reallıqla heç bir əlaqəsi yoxdur. Biz bunu tarazlamağı bacarmalıyıq. Siz itirə bilərsiniz, sonra qazanırsınız.
Bizim valideyn olaraq ilahi borcumuz var. Davamlı olmaq. Rəqabət yox, əməkdaşlıq öyrədir. Əməkdaşlıq hissi inteqrativ, ibrətamizdir və hörməti ehtiva edir.
Həmçinin gözləntilərimiz uşaqdan özümüz edə bilməyəcəyimiz şeyi gözləməkdir və müəyyən miqdarda gözlənti yaxşıdır. Lakin biz bunu aşdığımız zaman bu, uşağa təzyiq elementi yaradır.
Fərd özünü vacib və dəyərli hiss etmək istəyir. Bir işi başa çatdırmaq və təqdir almaq istəyir. Uşaq bir iş görür, boşqabları yerləşdirir. Qoy eləsin, birini sındırsa da, qırsın. Nəzarət olunan nəzarət uşaq üçün azadlıq məkanı yaradır. Çünki onlara söyləməklə deyil, etməklə öyrənəcəklər.
Təqdir davranışların və onların özünə hörmətinin müəyyən dərəcədə möhkəmlənməsində mühüm rol oynayır. Ən çox da insanlar özləri haqqında nəsə öyrənmək istəyirlər. Bir misal verək. Tutaq ki, uşaq sizi təəccübləndirdi və səhər yeməyi hazırladı. Ancaq bunu edərkən, o, bir az qarışıqlıq etdi. Ona nə deyək?
-Burak, səhər yeməyi hazırlamağın mənim üçün gözəl sürpriz oldu. Bu son dərəcə düşünülmüş və düşünülmüş bir davranışdır.
-Burak, sən səhər yeməyi hazırladın, sağ ol, amma hər şeyi alt-üst etdin.
p>
-Burak, inana bilmirəm, sən çox gözəl, qeyri-adi və ağıllı uşaqsan.
İlk növbədə istifadə etdiyimiz dil düzgün olmalıdır, mübaliğəsiz tərifləməli, təşəkkür edərkən tənqid etməməliyik. Bunu daha uyğun dillə təsvir edə bilərik.
Xoşbəxt, özünə inamı yüksək, özünə və başqalarına hörmət etməyi bacaran fərdlərin xoşbəxt uşaqlıq illəri keçirdiyini deyə bilərik.
Həyatımız boyu çox acı və şirin təcrübələr yaşayırıq.Pis, gözəl və çirkin, sevgi dolu və sevgisiz anlar yaşayırıq. Əsas odur ki, belə anlarda da ürəyimiz rahat olsun.
oxumaq: 0
