Valideynlərin ümumi deyimi "övladım mənə heç nə demir, onun məktəbdə nələr keçirdiyini dostlarından eşidirəm". Bəs niyə uşaqlar yaşadıqları ən adi hadisələri belə valideynlərinə demirlər?
Söhbət uşaqlara gəldikdə, biz həmişə hadisələrə öz prizmadan baxırıq. Yaxşı, gəlin bunu belə edək: özünüzü böyüklər kimi düşünün. Təcrübələrinizi kiminlə bölüşürsünüz? Ən adi, ən sadə hadisələri belə kiməsə izah edərkən əsas meyarlarınız hansılardır? Anlaşılmaq, mühakimə olunmamaq, güvəndə hiss etmək, dəstək tapmaq... Biz böyüklər olaraq paylaşarkən bunları axtarırıq. Bəs biz bunları uşaqlarımıza veririkmi? Bir yetkin olaraq, hər şeyi bildiyimizi və sadəcə onlara məsləhət verdiyimizi və ya başqa şeylərlə məşğul olduğumuzu düşünürük? Bütün bunlar olarkən uşaqların gəlib bizə yaşadıqlarını danışması mümkün deyil. Özünün başa düşülmədiyini hiss edən uşaq dilinə mane olur.
Bəs biz uşaqları necə dinləyə bilərik?
İlk növbədə, bütün stimullardan uzaqlaşaraq. “Hal-hazırda yalnız sən və mən. Mən başqa şeylərə əhəmiyyət vermirəm. Mən sadəcə sizin üçün buradayam. Sizi dinləmək və anlamaq üçün." Mesajı vermək lazımdır.
Bədəni oxumaq. Valideynlər bilirlər ki, hər bir emosiya uşaqda fərqli fiziki reaksiya yaradır. Bəzilərinin həyəcanlandıqda yanaqları qızarır, bəzilərinin əsəbiləşəndə hərəkət sürəti artır, bəzilərinin isə kədərlənəndə içinə dönük olur. Bu dolayı mesajları yaxşı müşahidə etmək və əks etdirmək lazımdır. Heç bir təklif vermədən və ya uzun-uzadı suallar vermədən, sadəcə onu yaxşı müşahidə edin və onu başa düşdüyünüzü hiss etdirərək rəy bildirin. “Yanaqların qızarıb, məncə bu gün səni narahat edən bir şey olub, görürəm ki, çox aktivsən, yəqin kimsə səni əsəbiləşdirib, əlindəki şəkil çox rəngli görünür, məncə bu gün məktəbdə rəngləmə işi görmüsən. ” Duyğuları əks etdirmək uşağa təkcə onun başa düşüldüyü mesajını vermir, həm də ona hər şeyi uzun-uzadı izah etməyə imkan verir.
Uşaqlar yaxşı müşahidəçidirlər. İndi bunu ona desəm, mənə əsəbiləşəcəkmi? Mənimlə olacaqmı? Məni cəzalandıracaqmı? Onlar daim valideynlərini müşahidə edirlər. Əgər valideynin davranışı etibar yaratmırsa, uşaq nə yaşadığını valideynlərinə deyə bilməz.
oxumaq: 0
