Həyat keçir. Hər gün öz yeni gözəllikləri və ya yeni problemləri ilə gəlir. İnsan ya yeni problemlərin öhdəsindən gələcək və sabaha hazırlaşacaq, ya da həyatın təkərlərində əziləcək. Hər bir yeni vəziyyət insanlarda psixoloji tarazlığa (psixoloji homeostaz) təsir edir və tarazlığın yenidən qurulmasını tələb edir. Stressin müvəqqəti və ya qalıcı olmasından asılı olaraq hər bir insanda müxtəlif reaksiyalar baş verir. Onları sadəcə olaraq 3 qrupa bölmək olar:
A-Bədən reaksiyaları:sürətli ürək döyüntüsü, arterial təzyiq, əzələ gərginliyi, əzələ ağrısı, titrəmə, tərləmə, yorğunluq, baş ağrısı , başgicəllənmə. , qəbizlik, həzmsizlik, ağız quruluğu, boğazda düyün hissi...
B-Psixoloji reaksiyalar:hirs, kədər, narahatlıq, narahatlıq, gərginlik hissi, kövrək olmaq , qərarsızlıq, zehni çaşqınlıq, konsentrasiya problemləri və xatırlamaqda çətinlik...
C- Davranış reaksiyaları: qaçınma, geri çəkilmə, ətraf mühitə zərər vermə, özünə zərər vermə, siqaret çəkmə, spirtli içki qəbul etmə, maddələrdən istifadə , yemək yeməyi dayandırmaq və ya Həddindən artıq yemək, narahat olaraq ətrafda gəzmək, yatmağa çalışmaq, uzanmaq, kinoya getmək, televizora baxmaq, kanallarda gəzmək, internetdə gəzmək, ticarət mərkəzinə getmək, alış-verişə getmək... Hər bir insan stress faktorlarına fərqli reaksiya verir. Bu reaksiyalar onun şəxsiyyətindən, biliyindən, indiki psixi vəziyyətindən, keçmiş xatirələrindən və s. vəziyyətlərdən asılı olaraq dəyişir. Reaksiyaların bəziləri müsbətdir, bəziləri isə problemi dərinləşdirir
Bu yazıda biz; “Gündəlik stresslərlə qarşılaşdıqda necə müsbət addımlar atıla bilər?” mövzusunu müzakirə edəcəyik..
1-Özümüzü bilmək: Necə hiss etdiyinizi, nə düşündüyünüzü müşahidə edin. , stres altında olduğunuz zaman necə davrandığınızı və özünüzü görün.Bunu tanımağa çalışın. Gün ərzində davranışlarınızı qeyd edin.
- Həmin gün yeni bir hadisəni necə şərh etdiniz, beyninizdə ilk olaraq hansı fikirlər yarandı, bu fikirlər hansı duyğulara səbəb oldu və hansı davranışlar etdi. bu düşüncə və emosiyaların təsiri altında özünü nümayiş etdirirsən?
- Belə davranmaq sənə müsbət bir şey gətirdi? Yoxsa itki var?
- bunu başqa cür şərh edib fərqli hərəkət edirsiniz? Bu mümkün idimi?
Vs. Mövzuları nəzərdən keçirin. Bu cür düşünüb hərəkət etsəydiniz daha yaxşı olardı düşündüyünüzü qeyd edin və oxşar hadisələr baş verəndə bu qeydi xatırlamağa çalışın. Stressə reaksiyalarınızı sanki uzaqdan müşahidə edən başqa bir insan kimi müşahidə edin və onlara qiymət verin (məsələn, kiçik bir şey üçün nə qədər narahat idim, özümə 10 bal verdim və s.). Bu cür təcrübələr həyata keçirildikcə, yeni stresslərin qəbul edilən şiddəti azalacaq.
2-Avtomatik düşüncə nümunələrinin nəzərdən keçirilməsi: Uşaqlıqdan bu günə qədər daşınan avtomatik düşüncə nümunələri temperament komponentləri və stress qarşısında insanı çıxılmaz vəziyyətə salmaq, Başqa sözlə, həyata baxışınızı bir az da genişləndirmək və alternativ və çoxölçülü düşünməyə çalışmaq. “Həmişə belə olur, heç nə yaxşılaşmayacaq, sən məni heç dinləmirsən, həmişə eyni yalanlar” və s. Söhbətləri hamı və heç bir sözlə azaldın. Qorxma, şəxsiyyətinə və şəxsiyyətinə heç bir zərəri olmayacaq.
3-Vaxt planlaması: Məcburi olan işlərdən başqa, gündəlik boş vaxtınızı təyin edin. hamı (yemək, yatmaq, dincəlmək, təmizlik etmək və s.).
- Məcburi işləri əhəmiyyətinə və yerə yaxınlığına görə sadalayın.
- Birincisini etməyə qərar verin. 3 müəyyən bir müddət ərzində (məsələn, günortaya qədər və ya axşama qədər).
- Axşam planladığınız işdə məqsədə nail olub olmadığınızı nəzərdən keçirin. Bu gün edə bilmədiklərinizi nəzərə alaraq, növbəti gün tapşırıqları yenidən prioritetləşdirin və onları yerinə yetirməyə başlayın.
4-Problem həll etmə bacarıqlarının təkmilləşdirilməsi:
- Narahatedici hadisəni müəyyən edin (məsələn, uşağınızın narkotik qəbul etdiyini eşitmək)
- Həmin anda düşüncələrinizi və reaksiyalarınızı nəzərdən keçirin və qeydlər aparın.
- Bu problem Ağlınıza gələn bütün məntiqi və ya məntiqsiz həll yollarını (məsələn, döymək, danlamaq, mübahisə etmək, evdən qovmaq, uşağın dostlarını günahlandırmaq, uşaqla danışmaq və problemi həll etməyə çalışmaq) bir kağız parçasına yazın. səbəbini anlamaq, ağlamaq və sızlamaqla özünü sakitləşdirmək, qohumlardan məsləhət istəmək, tanıdığı həkimə müraciət etmək) soruşmaq, mütəxəssislə məsləhətləşmək və s.).
- Hansısını % ilə qiymətləndirin. bu həllər problemi və nə dərəcədə həll edə bilər.
- Öz sağlamlığınız və ətraf mühit üçün ən faydalı və ya ən az zərərli olan həlli praktikada tətbiq edin.
5-Dəstək istəmək: Problemi qohumlarınızdan, dostlarınızdan və qonşularınızdan dəstək və məsləhət istəmə ilə paylaşa bilərsiniz. Məsləhət alacağınız mövzuda mütəxəssis olan insanlarla əlaqə saxlamağa çalışın.
6-Yumor qabiliyyətini inkişaf etdirmək: Hadisələrə zarafat və yumor rakursundan baxmağa çalışın, yumor etmək, zarafat etmək, yumor jurnalları-kitabları oxumaq, stresli vəziyyətlərdə xoşunuza gələn xatirələri və zarafatları ağlınıza gətirin.
7-Yeni davranışlara dönüş:Gəzinti, qaçış. , idman etmək, gimnastika hərəkətləri etmək, musiqi dinləmək, musiqi aləti çalmaq, rəsm çəkmək, hobbi ilə məşğul olmaq, çiçək yetişdirmək, ev heyvanları saxlamaq, inandığı dəyərlər üçün dua etmək, meditasiya etmək...
8-Bağışlamağa çalışmaq:İnsan cəmiyyətdə yaşayan və cəmiyyətlə daim ünsiyyətdə olan varlıqdır. Bu səbəblə digər insanlara narahatlıq yarada bildiyi kimi, bəzən başqa insanlar tərəfindən narahat oluna, haqsızlığa məruz qala və ya təhqir oluna bilər. Belə olan halda bəziləri kin saxlayır, intiqam atəşi ilə yanır. Bu vəziyyət onda gərginlik və stress yaradır, orqanizmində stress hormonları artaraq şəkər xəstəliyinə, yüksək təzyiqə, əzələ ağrılarına, orqanizmin müqavimətinin azalmasına və bir sıra digər fiziki xəstəliklərə meyilli olur. Bu səbəbdən bağışlayan olmaq, xırda məsələlərdə böyük iş görməmək,nə olursan ol, yoxsa səninlə işim olmaz, Allah cəzanı versin və s.deyib məsələni atmaq. zibil qutusunda istirahət etmək başqa bir rahatlama üsuludur.
9-Stress mənbələrinə alışmaq:Bu problemlərlə yaşamağa çalışın, alternativlər tapın, bacardığınız qədər tədbir alın, və ya aradan qaldırıla bilməyən və gücünüz çatmayan problemlərə qarşı laqeyd olmaq(məsələn, qonşuların daimi səs-küyü).Cəmiyyətdə zorakılıq halları, yalan, oğurluq, fırıldaqçılıq, tıxac, yüksək yaşayış xərcləri və s.) .
10- Orta xərcləmə: Yüksək məbləğdə borcdan çəkinin, kredit Kartınızdan qənaətlə istifadə edin, gəlirinizə uyğun borc alın.
11-Nizamlı qidalanma:Hər şeyə baxmayaraq, Balanslı və nizamlı qidalanmalı və zərərli vərdişlərdən uzaq durmalısınız
12-Daimi yuxu: Gün ərzində sakit qalmaq üçün rahat bir mühitdə yatın, yuxunun miqdarını qoruyun. yaşınıza uyğun (məsələn, orta yuxu) yaşlılar üçün gündə 6-8 saat).
;
oxumaq: 0
