DAKI kardiostimulyatorlar
Ürəyimiz elektrik şəbəkəsinə bənzər siqnallar və bu stimullaşdırmanı ötürən yollar istehsal edən bir mərkəzə malikdir. Bu hadisə bizim qəlbimizdə belə cərəyan edir. Sağ qulaqcıqda yerləşən əsas mərkəzdən (sinus düyünü) gələn impulslar qulaqcıqlar və mədəciklər arasında yerləşən aralıq stansiyadan (atrioventrikulyar düyün) qısa bir gecikmə ilə keçdikdən sonra xüsusi keçirici yollarla mədəciklərə yayılır və beləliklə əsas mərkəzdə əmələ gələn elektrik impuls bütün ürək əzələ hüceyrələrinə və ürəyin ürək döyüntüsünə ötürülür.daralma əldə edilir. Bu ocaqların hər hansı birində nasazlıq nəticəsində ürək ritmi-keçirici pozğunluqlar yaranır. Səbəblər istifadə edilən dərmanlar, keçirici sistemdə yaşa bağlı pozulmalar, süni qapaq yerləşdirilməsi və ya ablasyon kimi prosedurlar və ya naməlum səbəblər ola bilər. Bu ritm pozğunluqları adətən ürək döyüntüsünün (nəbzinin) yavaşlamasına səbəb olur, beləliklə, zəiflik, yorğunluq, ürək döyüntüsü və bayılma (senkop) kimi şikayətlərə səbəb olur.
Daimi kardiostimulyator nədir və bu prosedurlar nə üçün lazımdır?
Stimulyasiya mərkəzi (sinus düyünü) kifayət qədər sürətlə stimul yarada bilmirsə və ya keçirici yollarda hər hansı bir fasilə səbəbindən ürək döyüntüsü həddindən artıq yavaşlayırsa, xəstə ürək dərəcəsini təmin edə bilməz. normal həyatını davam etdirmək tələb olunur. Daimi kardiostimulyatorlar ürəyin işini daim hiss edir və lazım olduqda işə salınır. Bəzi növlərdə, xəstənin ürək dərəcəsinin artması lazım olduqda sürətləndirərək cavab verirlər. Belə ki, xəstənin ürək döyüntüsünün yavaşlaması ilə bağlı huşunu itirmə, bayılma, başgicəllənmə, nəfəs darlığı kimi şikayətləri aradan qalxacaq, həyat keyfiyyəti də yaxşılaşacaq.
İMPLANT EDİLƏN DEFİBRİLYATORLAR;
Ürək keçirici sistem xəstəlikləri, ürək çatışmazlığı və bəzi struktur pozğunluqları səbəbindən ürəyə həyati təhlükə yaradan təsirlər ürək xəstəlikləri.ritm pozğunluqları inkişaf edə bilər. Belə xüsusi hallarda, ani ürək ölümü deyilən bir hadisə baş verə bilər. İmplantasiya edilə bilən ürək defibrilatoru (elektrodefibrilyator) qəfil ürək ölümü riski olan xəstələrdə və xüsusilə ürək çatışmazlığı olan xəstələrdə baş verə biləcək təhlükəli ritm pozğunluqları olan xəstələrdə istifadə edilə bilər. Şok xüsusiyyətli kardiostimulyatorlar tələb olunur.
Ürək keçirici sistem xəstəlikləri, ürək çatışmazlığı və bəzi struktur ürək xəstəlikləri səbəbindən həyati təhlükəsi olan ürək ritm pozğunluqları (mədəcik taxikardiyası, mədəciklərin fibrilasiyası) inkişaf edə bilər. Belə hallarda ani ürək ölümü deyilən bir hadisə baş verə bilər. Qəfil ürək ölümü riski olan xəstələr üçün və xüsusilə ürək çatışmazlığı olan xəstələrdə baş verə biləcək təhlükəli ritm pozğunluqlarından xəstələri qorumaq məqsədi ilə implantasiya edilə bilən ürək defibrilatoru, yəni elektroşok xüsusiyyətli kardiostimulyator tələb olunur. Bu cihaz ürəyin işində heç bir yaxşılaşma təmin etmir və yalnız qoruyucu məqsədlər üçün istifadə olunur. Aparat təhlükəli ritm pozğunluğunun yarandığını müəyyən edir, lazım olduqda şok tətbiq edir və lazım olduqda batareya rolunu oynayır. Prosedura, xəstəni yatdırmadan, akkumulyatorun taxılacağı nahiyənin lokal anesteziya (regional anesteziya üsulu) ilə keyidilməsi ilə başlanır. Xəstənin sol və ya sağ körpücük sümüyündən 1-2 sm aşağıda olan dərialtı nahiyədə akkumulyatoru saxlamaq üçün kifayət qədər böyük cib açılır. Ürəyə gedən böyük damarlar vasitəsilə ürək otaqlarına aparıcı (batareya kabelləri) adlanan bir və ya iki nazik naqil yerləşdirilir ki, bu da ürəklə dərinin altına yerləşdiriləcək generator arasında ötürülməni təmin edəcək. Daha sonra bu elektrodlar dərinin altına yerləşdiriləcək generatora birləşdirilir. Bu prosedur təxminən 30-60 dəqiqə çəkir və xəstəxanada qalma müddəti təxminən 1-2 gündür. İmplantasiya edilə bilən ürək defibrilatorunun (ICD) quraşdırılması angioqrafiya (və ya kateter) laboratoriyasında aparılır. Daimi kardiostimulyator implantasiyası xüsusi təlim keçmiş müdaxilə kardioloqları, tibb bacıları və texniklərdən ibarət komanda tərəfindən həyata keçirilir.
Daimi kardiostimulyator və defibrillyator harada, necə və kim tərəfindən hazırlanır, təxmini müddəti nə qədərdir?
Xəstəni yatdırmadan lokal anesteziya (regional anesteziya üsulu) ilə batareyanın taxılacağı nahiyənin keyidilməsi ilə başlanır. Xəstənin sol və ya sağ körpücük sümüyündən 1-2 sm aşağıda olan dərialtı nahiyədə akkumulyatoru saxlamaq üçün kifayət qədər böyük cib açılır. Ürəyə gedən böyük damarların içərisinə qurğuşun (batareya kabeli) adlı nazik tel yerləşdirilir və ürəklə dərinin altına yerləşdiriləcək generator arasında əlaqəni təmin edəcək. Hüceyrələr bir və ya hər iki ürək kamerasına yerləşdirilir. Daha sonra bu elektrodlar dərinin altına yerləşdiriləcək generatora birləşdirilir. Bu prosedur təxminən 30-60 dəqiqə çəkir və xəstəxanada qalma müddəti təxminən 1-2 gündür. Daimi kardiostimulyatorun quraşdırılması angioqrafiya (və ya kateter) laboratoriyasında aparılır. Daimi kardiostimulyatorun quraşdırılması xüsusi təlim keçmiş müdaxilə elektrofizioloqları, kardioloqlar, tibb bacıları və texniklərdən ibarət komanda tərəfindən həyata keçirilir.
Daimi kardiostimulyator və defibrillyatorun tətbiqi zamanı prosedurla bağlı arzuolunmaz hadisələr (fəsadlar) ola bilərmi, prosedurun riski nədir?
Daimi kardiostimulyatorun tətbiqi kiçik miqyaslı cərrahi əməliyyatdır. Ona görə də praktikada arzuolunmaz hallar yarana bilər. Quraşdırılacaq yeni kardiostimulyator üçün bu nisbət 4-5%, batareyanın əvvəllər quraşdırıldığı, lakin istifadə müddəti bitmiş batareya generatorunun dəyişdirilməsi üçün isə 2-3% təşkil edir. Tətbiq zamanı baş verə biləcək arzuolunmaz hallara venaya daxil olarkən ağciyər pərdəsinin qopması, vena yerinə iynənin arteriyaya girməsi nəticəsində qanaxma, ritm pozğunluqları, kardiostimulyatorun (ötürücü kabelin) yerləşdiyi yerdən ayrılması, ürəyin ponksiyonu daxildir. divarların və əməliyyatdan sonra yara yerinin infeksiyası.imkanlar arasında sayıla bilər. Yara infeksiyasının qarşısını almaq üçün xəstələrə profilaktik antibiotik müalicəsi verilir. Yenə də nadir hallarda, bir müddət kardiostimulyator implantasiya edildikdən sonra akkumulyator generatoru və ya kabellər öz-özünə dəridən çıxa bilər. Bu halda, daimi kardiostimulyator cibinin yenidən açılması və təmiri tələb oluna bilər.
Daimi kardiostimulyatoru olan xəstələrə necə nəzarət edilir?
Prosedurdan sonra ən azı 24 saat xəstəxanada qalmalısınız. Xəstənin əlavə problemi yoxdursa, ertəsi gün evə buraxılır. Xəstəyə quraşdırılmış akkumulyatorun xüsusiyyətlərini və markasını göstərən və fövqəladə hallarda əlaqə saxlaya biləcək bir əlaqə adamı ehtiva edən batareya kartı verilir. Prosedurdan 6-10 gün sonra tikişlər çıxarılır. Kardiostimulyator quraşdırıldıqdan sonra xəstələr hər 6 aydan bir batareyanın yoxlanılmasına çağırılır və lazım gəldikdə bu yoxlamalar daha tez-tez aparıla bilər. Kardiostimulyatorun orta ömrü 6-7 ildir, lakin bu, xəstənin vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər. Hər batareya yoxlamasında batareyanın nə qədər davam etdiyini yoxlayın. Reputasiyanın qaldığını müəyyən etmək olar. Batareyanı dəyişdirmək vaxtı gəldikdə, yalnız batareyanın generatoru dəyişdirilir və naqillər toxunulmaz qalır.
Daimi kardiostimulyatorun tətbiqi zəruri olsa da, yerinə yetirilmədikdə hansı problemlərlə qarşılaşa bilər və onu icra etməyə qərar verdiyimiz zaman hansı prosedura əməl edilməlidir?
Xəstənin mövcud şikayətləri davam edəcək və bəzi hallarda həyatı üçün təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər. Ürək döyüntüsü həddindən artıq aşağı düşərsə və ya arzuolunmaz mühitdə huşunu itirmə baş verərsə, travma və ya hətta ölümlə nəticələnə bilər. Xəstə müalicədən imtina edərsə və sonradan daimi kardiostimulyatorun implantasiyasına qərar verərsə, xəstənin kardioloji poliklinikaya müraciət etməsi tövsiyə olunur. Burada lazımi qiymətləndirmələrdən sonra xəstənin əməliyyatı yerinə yetirməsi üçün görüş günü və vaxtı təyin ediləcək.
Daimi kardiostimulyatoru əvəz edə biləcək alternativ müayinə üsulları varmı?
Daimi kardiostimulyator implantasiyası tələb olunan xəstələrdə bu müalicəni əvəz edə biləcək alternativ müalicə variantı yoxdur.
Həyat tərzində hansı dəyişikliklər edilməli və nəzərə alınmalı olan məsələlər var?
Həyatınızda ümumiyyətlə əhəmiyyətli dəyişikliklər olmayacaq. daimi kardiostimulyator yerləşdirildikdən sonra. Bununla belə, həkiminiz kardiostimulyatorunuza mənfi təsir göstərə biləcək davranışlar və ətraf mühit şəraiti haqqında sizə məlumat verəcəkdir. Kardiostimulyator tətbiqi xəstəni məhdudlaşdıran bir prosedur deyil, əksinə, xəstənin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıran, xəstənin ürəyini dəstəkləyən bir müalicə üsuludur.
Nəzərə alınmalı məqamlar:
Ev şəraitində yaranın yerləşdiyi tərəfdə çiyin 1 ay ərzində çox hərəkət etməməlidir. Çiyindən başqa, ön kol və əl hərəkət edə bilər. Qolu sabit bədənə yapışdırmaq düzgün deyil. Qol sərbəst olmalıdır və yalnız çiyin hərəkətləri məhdudlaşdırılmalıdır.
Daimi kardiostimulyatorun qoyulduğu nahiyəyə təzyiq edilməməli və bir müddət (20-30 gün) üzüstə uzanmamalıdır.
Yaranın yerləşdiyi tərəf təmiz və quru saxlanılmalıdır. İlk həftədən sonra müayinə zamanı yara baxımı həkiminiz tərəfindən aparılmalıdır.
Daimi kardiostimulyatoru olan hər bir xəstəyə akkumulyator şirkəti tərəfindən xüsusi kart verilir. bu kartda Xəstənin şəxsiyyət məlumatları və daimi kardiostimulyator məlumatları yazılır. Xəstələr bu kartı hər zaman özləri ilə aparmalıdırlar.
oxumaq: 0
