İÇİNİZƏ QOYDUĞUNUZ VƏ ETMƏDİYİNİZ HƏR ŞEY SİZİ incidər, YA SONRA...
İnsan narahat olanda bu narahatlığı nə hiss etmək, nə də əks etdirmək istəyir. Buna görə də o, şüursuz olaraq bu duyğuları hiss etməməyi seçir. Bunun üçün müdafiə mexanizmlərindən istifadə edir.
Eynən bədənimizdə mikrob aşkar edildikdə, hüceyrələrimiz də müdafiəyə qalxır. Biz bu mikrobu məhv etmək üçün normaldan daha çox səy göstəririk və şüurumuz özünü qorumaq üçün eyni şəkildə reaksiya verə bilər.
Məsələ burasındadır ki, müdafiə mexanizmlərindən istifadə qısa müddətdə insan üçün faydalı olsa da, uzun müddətdə ciddi zədələrə, problemlərə və hətta ciddi zədələrə səbəb ola bilər.psikopatologiyaya səbəb olur. Psixologiyada bəzi müdafiə mexanizmlərindən danışırıq.
Bunlardan ən çox yayılanı;
Bastırma:
- Bizi incidən hadisələrin bizə zərər vermədiyini iddia etmək. Bir növ, xalçanın altını süpürmək.
-Ağıl bu hadisələri şüurdan çıxarır və insan o anda inciməz. Ancaq bu mexanizm ani rahatlama təmin edir. İllərin yığılması ilə insan özünü mənasız bir yerdə, mənasız bir zaman dilimində ağlayır. Yaxud hansısa psixopatologiya ilə (narahatlıq pozğunluğu, depressiya, OKB) üzləşə bilər.
Əks reaksiyanın inkişafı:
-Tam əksini hiss etmək kimi təsvir edilir. hiss etdiyi hiss. biz bacarırıq. Aşiq olduğumuz insana nifrət etmək kimi misal verə bilərik. Yaxud zərər verən valideynə qarşı hiss olunan qəzəbin həddindən artıq sevgiyə çevrilməsi mexanizmini əks reaksiya inkişafı da adlandırmaq olar.
Refeksiya:
-İnsanın öz qüsurları və ya mənfi reaksiyaları Öz tərəfini qarşı tərəfə ötürmək və ya öz səhvini qəbul etməmək və başqasını günahlandırmaq proyeksiya adlanır. Refleksiyanın ən geniş yayılmış nümunəsi şagirdin çox oxumaması və müəllimin münasibətinə görə pis qiymət aldığını düşünməsidir.
Reqressiya:
-Uşaqlarda çətin günlər keçirəndə reqressiya çox olur.Bəzi hadisələri emosional olaraq idarə etməyə hazır olmadığı zaman geriləmə ola bilər. Valideynləri boşanma prosesində olan uşaq əvvəllər tualet öyrətdiyi halda çarpayısını islamağa başlayarsa, reqressiyadan danışa bilərik.
İstiqamət dəyişikliyi:
-Lazımi duyğuları uyğun şəxsə ötürmək. Bu hissi ifadə etmək əvəzinə başqasına proyeksiya etməkdir.
İstiqaməti dəyişmək üçün ən çox görülən nümunə iş yerindəki müdirə qarşı qəzəbimizi evdəki həyat yoldaşımıza və ya övladımıza ötürməkdir.
Kompensasiya.
-Qüsurlarımızı hansısa yolla kompensasiya etməyə çalışmaq. Məsələn, insanın öz qüsurlarını kompensasiya etmək niyyəti ilə daim uğura can atması və daim iş ardınca getməsi onun mahiyyətindəki çatışmazlıqları kompensasiya etməyə çalışdığını göstərə bilər.
oxumaq: 0
