Yetkin fərd öz həyatının davamlılığını təmin etmək və azad olmaq üçün çalışmalıdır. İnsan ruhu əsasən məhsuldardır, işləməkdən və yeni bir şey istehsal etməkdən həzz alır. Bir işdə işləmək insanda faydalılıq, dəyər və aidiyyət hissini gücləndirir. Biz buna sosial nöqteyi-nəzərdən baxsaq, cəmiyyət uğur yönümlüdür və uğurlu və xoşbəxt insanlara, xüsusilə gənclərə böyük dəyər verir. Belə olmayan hər kəsin dəyərini görməzlikdən gəlir. Cəmiyyətdə işsiz olmaq yararsız olmağa, faydasız olmaq isə mənasız bir həyat sürməyə bərabərdir.
İşləmək insana pul qazanıb ictimailəşməyə imkan verir, insana güc və status verir, yaşamaq üçün məna və məqsəd qazandırır. İşsizlik bütün bunların itirilməsi deməkdir. İşsiz bir insanın işsizliyə reaksiyası insandan insana dəyişir. Bu fərqin əsas səbəbi uşaqlıq təcrübələridir. İşsizliyin üç əsas ölçüsü var; psixoloji, sosioloji və iqtisadi.
İŞSİZLİK DEPRESSİYASI
Fərd üçün işini itirmək iqtisadi baxımdan onun həyat səviyyəsinin aşağı düşməsi deməkdir. Bu böyük itki hissi ilə insan gələcəyə daha çox narahatlıq və narahatlıqla baxmağa meyllidir. Onun başına daha böyük fəlakətlərin gələcəyinə dair dərin bir qorxu və qeyri-müəyyənlik hissi qalır. İşsiz insana ən çox təsir edən hiss budur: qeyri-müəyyənlik hissi. İşsizlik prosesi uzandıqca fərdin duyğu, düşüncə və davranışlarında mənfi münasibət artmağa başlayır. Bu prosesdə insan özünə qarşı həddindən artıq tənqidi münasibət sərgiləyə, özünü uğursuz, faydasız, bacarıqsız, dəyərsiz kimi qəbul edə bilər.
İnsanın yaşadığı bu hisslər uşaqlıq təcrübəsinə görə dəyişir. Uşaqlıqdan məktəb uğurları ilə tanınan yetkin insan işini itirəndə həyatda mövcudluq yolunu itirdiyini hiss edir. İşini güclə əlaqələndirən yetkin insan işini itirəndə özünü gücsüz hiss edir. Həyatda dəyərli olma tərzini işi ilə uyğunlaşdıran insan işini itirəndə özünü dəyərsiz hiss edir. Ona görə də işsizlik zamanı hər bir insanın keçirdiyi mənfi emosiyalar onun fərdi mənşəyindən asılı olaraq fərqlənir. İşsizlik müddətinin uzadılması insanın travma almasına və özünə inam hissini itirməsinə səbəb olur.
İşsiz insanlar iş müraciətlərindən mənfi rəy aldıqca, onların introvert olma meylinin artması qaçılmaz olur. İçə dönük insan bir müddət sonra iş axtarmaqdan vaz keçə bilər və yaşadığı ağrıları basdırmaq üçün vaxtını televizora baxaraq, kompüter oyunları oynayaraq, qəhvəxanalara getmək, yatmaq, çox yemək və ya narkotik istifadə etməklə keçirməyə başlaya bilər. Prosesin uzanması intihara aparan nəticələrə gətirib çıxara bilər.
Xüsusilə yetkinlik dövrü insanların ən məhsuldar olduğu dövrdür.Tədqiqatlar göstərir ki, işsizlik xüsusilə yetkinlik dövründə (30 yaş və yuxarı) dərin insanda depressiya hissi. Bu dövrdəki işsizlik insanda acizlik hissi yaradır və insanın gələcəyə ümidini itirməsinə səbəb olur.
İŞSİZLİK QADINLARDAN ÇOX KİŞİLƏRİ TƏSİR EDİR
Araşdırmalar göstərir ki, işsiz kişilər özlərini tənqid edirlər. qadınlardan daha çox və özlərinə hörmətlərini aşağı salırlar.Bu, daha çox itirdiyinizi göstərir. Kişilərin cəmiyyətdə var olma tərzi onların peşəsi, işdəki uğurları, statusu kimi qəbul edilərkən, qadınların mövcud olma tərzi onların fiziki görünüşü, uşaq dünyaya gətirməsi və böyütməsi, ev işlərindəki bacarıqları kimi qəbul edilir. Bu vəziyyət qadınların təhsil səviyyəsinin artması ilə dəyişmiş kimi görünsə də, cəmiyyət baxımından vəziyyət elə deyil. Cəmiyyət qadınların işsizliyini daha çox başa düşür, kişilərin isə işsiz olması cəmiyyətdə daha qəbuledilməzdir.
İşsizin qayğısına qalmaq üçün ailəsi varsa, vəziyyət daha da mürəkkəbləşir. üçün. İşsiz insan bu prosesdə ailəsinə və uşaqlarına qarşı qarışıq hisslər keçirir. Ailədə iğtişaşlar və münaqişələr artdıqca insanın narahatlıq səviyyəsi də artmağa başlayır.
İşləmək insanı fiziki və mənəvi cəhətdən daha sağlam, fit və funksional hiss edir. İşləmək insanın iqtisadi cəhətdən azad olmasını və heç kimdən asılı olmamasını təmin edir. Psixi sıxıntı ilə paralel olaraq, işsiz insanlarda da fiziki xəstəliklər baş verir. Somatizasiya dediyimiz bu xəstəliklərə insanın daxili aləmində yaranan sıxıntılar, gərginliklər və həyəcanlar nəticəsində yaranan mədə xoraları və yüksək təzyiq daxildir. İğ ağrısı, baş ağrısı, əzələ ağrıları və oynaq ağrıları kimi xəstəliklər.
BÜTÜN HƏYATINI İŞ ÜZERİNƏ QURANLAR DAHA AĞIR DEPRESSİYA YAŞAYIRLAR
Bəzi insanların özünü ifadə edə bilməsinin yeganə yolu işdir. Bu insanların beyni daim işlə məşğuldur. Onun həyat yoldaşı, ailəsi və uşaqları ilə keçirdiyi vaxt demək olar ki, yoxdur, sosial çevrəsi isə çox azdır. Bu insanlar işlərini itirdikdə həyatlarının ən vacib həzz qaynağını itirirlər. Buna görə də bütün həyatı iş olan insanlar ağır depressiyaya düşürlər, boşluq və mənasızlıq hissi bu depressiyanın əsas əlamətidir.
Həzz mənbələrinizi artırın; İnsanın həyatdan aldığı həzz mənbələri nə qədər geniş olarsa, işsizlikdən bir o qədər az təsirlənər. İnsanın dostları, hobbiləri və ailəsi ilə münasibətləri nə qədər yaxşı olarsa, özünə inam hissi də bir o qədər artır.
İnsanın əsas ehtiyacı təqdir olunmaq və heyran olmaqdır. Qiymətləndirmə davranışımızı yalnız işə buraxmamalıyıq. Təqdir sahəsi yalnız iş ilə məhdudlaşan insanlar işdən çıxarıldıqda və ya istefa etdikdə işsizlik depressiyasını daha ciddi şəkildə yaşayırlar. Həyata qoyduğumuz sərmayələr yalnız bir insandan, nə həyat yoldaşından, nə işdən, nə də tərəfdaşdan asılı olmamalıdır. İşləyib pul qazanmaq çox önəmlidir, amma unutmaq olmaz ki, çöldə bir həyat gedir. Əgər həyatda tarazlığı qoruyub, xarici həyatımıza kifayət qədər əhəmiyyət və vaxt ayırsaq, öz dəyərimizi işimizin nəticələrinə görə təyin etməyəcəyik.
oxumaq: 0
